معرفی کتاب مناهج الأخيار في شرح الاستبصار


 





 
استبصار که از تالیفات شیخ طوسی است یکی از کتب چهارگانه حدیثی شیعه و از منابع مهم میراث احادیث اهل بیت سلام الله علیهم اجمعین است . در طی قرون متمادی شروح بسیاری بر این کتاب نوشته شده است . در این میان کتاب مناهج الأخيار في شرح الاستبصار جایگاه ارزشمندی دارد .
در این مقاله به معرفی این کتاب می پردازیم
مناهج الأخيار في شرح الاستبصار‌

مؤلف‌
 

مير سيد احمد بن زين العابدين علوى عاملى، وى از فقهاى شيعه و از شاگردان شيخ بهايى و علامه ميرداماد و از علماى شيعه در قرن يازدهم هجرى و متوفاى سال 1060 هجرى قمرى.

شيوه نگارش‌
 

اين كتاب در شرح كتاب استبصار شيخ طوسى مى‌باشد. مؤلف در اين كتاب به نظريات بسيارى از علماى شيعه مانند سيد مرتضى، علامه حلى، شهيد اول، محقق اول، محقق ثانى و علماى اهل تسنن نيز اشاره دارد.

ارزش و اعتبار كتاب‌
 

اين كتاب منبعى خوب براى آشنايى با نظريات فقهى، روايى و رجالى مؤلف آن مير سيد احمد بن زين العابدين علوى و بحثهاى مطرح ميان اخباريون و ديگر علماى شيعه در قرن يازدهم هجرى مى‌باشد.

انگيزه نگارش‌
 

يكى از شبهاتى كه ميان اخباريون مطرح مى‌شود، صحت كل روايات كتب اربعه است. مؤلف در مقدمه كتاب بعد از بحثى مفصل در بطلان عقايد اخباريون مى‌گويد، يكى از دلايل نگارش اين كتاب بيان روايات صحيح و غير صحيح كتاب استبصار مى‌باشد. وى در مقدمه كتاب مى‌فرمايد:
« فأجبت أن أفرغ في قالب التأليف على النمط الترصيف ما استفدته من كتب الأصحاب في بيان ما في كتاب الاستبصار من حال الرجال و ما في متون الأحاديث من الإشكال».
من نيز اين درخواست را اجابت نمودم تا كتابى منظم از آنچه از كتب اصحاب استفاده نموده‌ام در شرح كتاب استبصار و توضيح حال رجال اسناد روايات و اشكالات آن به نگارش درآورم.

تاريخ نگارش‌
 

در پايان جلد اول كتاب مؤلف مى‌فرمايد:« و قد وقع الفراغ من تأليف الجلد الأول من كتاب مناهج الأخيار في شرح الاستبصار في أواخر شهر الله الأصم الرجب المرجب سنة ست و ثلثين بعد الألف».
يعنى تاريخ پايان نگارش جلد اول كتاب مناهج الأخيار في شرح الاستبصار در اواخر ماه رجب سال 1036 هجرى قمرى مى‌باشد.

مباحث كتاب‌
 

اين كتاب در سه بخش مى‌باشد. بخش اول در كتاب طهارت و صلات.
بخش دوم در كتاب زكات، صيام و اعتكاف. بخش سوم در كتاب حج.
اين كتاب در سه جلد و 738 صفحه آمده است.

معرفى كتاب‌
 

آقا بزرگ تهرانى مؤلف كتاب ارزشمند الذريعة إلى تصانيف الشيعة ج 22 ص 342 درباره اين كتاب مى‌فرمايد:« مناهج الأخبار في شرح الاستبصار للسيد أحمد بن زين العابدين العلوي العاملي الأصفهاني، تلميذ البهائى و المير الداماد، في مجلدات عديدة ثالثها الذي هو شرح كتاب الجهاد فرغ منه سنة 1039 و اوله:[ أحمد الله على جزيل آلائه] و النسخة من الكتب الموقوفة لمدرسة فاضل خان في المشهد الرضوى، و هو مجلده الثالث من كتاب الحج، و راجع فهرس الرضوية( ج 5 ص 182)».
كتاب مناهج الأخيار في شرح الاستبصار نوشته سيد احمد فرزند زين العابدين علوى عاملى اصفهانى، شاگرد شيخ بهايى و ميرداماد در چند جلد كه جلد سوم آن در شرح كتاب جهاد است و در سال 1039 هجرى قمرى از نگارش آن فارغ شده.
آغاز نسخه اين گونه شروع مى‌شود:خداوند را بر نعمتهاى فراوانش سپاس، اين نسخه از كتابهاى وقفى مدرسه فاضل خان در مشهد رضوى مى‌باشد:اين نسخه جلد سوم از كتاب حج مى‌باشد. براى اطلاعات بيشتر به فهرست كتاب خانه آستان قدس رضوى ج 5 ص 182‌ مراجعه شود.

تاريخ نگارش نسخه خطى‌
 

تاريخ نگارش نسخه خطی ، چهارشنبه، چهاردهم محرم سال 1110 هجرى قمرى و نويسنده آن نيز على محسن ماهانى كرمانى فرزند محمد مؤمن است.
منبع:سایت اهل البیت ع
ارسال توسط کاربر محترم سایت :zolgadri